در دنیای دیجیتال امروزی، داشتن یک وبسایت کارآمد و جذاب برای هر کسب‌وکار یا سازمان امری ضروری به شمار می‌آید. یکی از ابزارهای کلیدی که در این راستا به کمک ما می‌آید، سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) هستند. این سیستم‌ها به صاحبان وب‌سایت‌ها امکان می‌دهند تا به آسانی محتوای خود را ایجاد، ویرایش و منتشر کنند، بدون نیاز به دانش فنی عمیق. در این مقاله به بررسی همه جوانب سیستم‌های مدیریت محتوا خواهیم پرداخت و به شما خواهیم گفت که چگونه انتخاب مناسب‌ترین CMS می‌تواند به طراحی و ساخت سایت وردپرس و دیگر وب‌سایت‌ها کمک کند. شناخت ویژگی‌ها، مزایا و چالش‌های مربوط به CMSها به شما این امکان را می‌دهد تا در رقابت آنلاین موفق‌تر باشید و تجربه کاربری بهتری را برای بازدیدکنندگان خود فراهم کنید.
بالاخره سیستم مدیریت محتوا چیست؟
سیستم مدیریت محتوا (CMS یا Content Management System) به سیستمی اشاره دارد که به شما این امکان را می‌دهد تا محتوای وبسایت خود را به آسانی مدیریت کنید. اگر تصور کنید که یک سایت یا فروشگاه آنلاین دارید، محتوای وبسایت شما شامل انواع مختلفی می‌شود: از متن و تصویر گرفته تا ویدئو و موسیقی. با استفاده از سیستم مدیریت محتوا، به سادگی و بدون نیاز به دانش برنامه‌نویسی و نوشتن کدهای پیچیده، می‌توانید این محتوای متنوع را مدیریت کنید.
اگر نبود سیستم مدیریت محتوا، شما مجبور به نوشتن کد به زبان‌های مختلف برای افزودن حتی یک ویدئوی ساده به وب‌سایت‌تان بودید. این شامل طراحی صفحات جدید، بارگذاری کدها و رفع خطاها و صدها مشکل ممکن دیگر می‌شد که شما را تحت فشار قرار می‌داد
به‌عبارتی دیگر، سیستم مدیریت محتوا نرم‌افزاری است که بر روی سرور نصب می‌شود و به شما امکان می‌دهد سایتی پویا داشته باشید؛ سایتی که می‌توانید به دلخواه تغییرات لازم را در بخش‌های مختلف آن ایجاد و مدیریت کنید.
سایت‌های پویا به سایت‌هایی اطلاق می‌شود که از طریق سیستم‌های مدیریت محتوا قابل مدیریت هستند و نیازی به دانش فنی عمیق برای به‌روزرسانی آن‌ها نیست؛ در مقابل، سایت‌های ایستا قرار دارند که برای به‌روزرسانی آن‌ها نیاز به مهارت‌های برنامه‌نویسی دارید.
امکانات مختلف یک سیستم مدیریت محتوا (CMS)
سیستم‌های مدیریت محتوا امکانات زیادی را به‌صورت پیش‌فرض ارائه می‌کنند یا می‌توانند این امکانات را از طریق افزونه‌ها و پلاگین‌ها به عملکرد خود اضافه کنند. برخی از این امکانات شامل:
• امکان به‌روزرسانی وبسایت و اضافه کردن محتوای متنی، تصویری و ویدئویی
• قابلیت درج لینک‌ها و پیوندهای مختلف
• امکانات سئو برای بهینه‌سازی سایت در موتورهای جستجو
• ایجاد فرم‌های ثبت‌نام
• اتصال به فروشگاه‌های اینترنتی
• ارائه گزارش آمار وبسایت
• پشتیبانی از گوگل آنالیتیکس
• امکان ایجاد منوها
• قابلیت ایجاد اسلایدشو
• قابلیت ایجاد گالری تصاویر
• امکان اتصال به درگاه‌های پرداخت
• امکان پشتیبان‌گیری یا بکاپ از اطلاعات
حال که با مفهوم سیستم مدیریت محتوا و امکانات آن آشنا شدید، ممکن است سوال کنید که بهترین CMS کدام است؟ جواب این سوال به انتظارات شما از سیستم مدیریت محتوا بستگی دارد. برای یافتن بهترین گزینه، ابتدا لازم است با انواع مختلف سیستم‌های مدیریت محتوا آشنا شوید و نکات مربوط به هر یک را بررسی کنید تا بتوانید به درستی نیازهای خود را شناسایی و پاسخ مناسب را پیدا کنید.
انواع سیستم‌های مدیریت محتوا
سیستم‌های مدیریت محتوا با انواع و اقسام مختلفی وجود دارند. اما به‌طور کلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد: دسته اشتراکی (SAAS) و دسته کدباز (Open Source). در ادامه، هر یک از این دسته‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم و سپس به مقایسه آن‌ها خواهیم پرداخت.
سیستم مدیریت محتوای کدباز (Open Source)
نرم‌افزارهای کدباز یا Open Source به نرم‌افزارهایی اطلاق می‌شود که دسترسی به کد منبع آن‌ها فراهم است و امکان توسعه و تغییر آن‌ها وجود دارد. زمانی که به کدها دسترسی داشته باشید، می‌توانید به سادگی تغییرات دلخواه خود را در ظاهر و عملکرد سایت ایجاد کنید و خطاهای موجود را اصلاح کنید. البته، این بدان معنا نیست که برای استفاده از سیستم‌های مدیریت محتوای کدباز به کدنویسی نیاز دارید. نیازی به این کار نیست، مگر اینکه بخواهید برای یک کسب‌وکار بزرگ سیستم را به‌طور خاص توسعه دهید و تغییرات عمده‌ای در آن اعمال کنید.
به عبارت دیگر، در سیستم‌های مدیریت محتوای کدباز، تمامی امکانات ضروری برای مدیریت وبسایت به شما ارائه می‌شود، از قرار دادن مطالب گرفته تا ایجاد فرم‌های ثبت نام و درج لوگو. شما می‌توانید به‌راحتی از این امکانات بدون نیاز به نوشتن کد استفاده کنید. همچنین، این سیستم‌ها غالباً به‌صورت رایگان در دسترس هستند. اما اگر بخواهید آن‌ها را توسعه دهید، قالب‌های اختصاصی طراحی کنید یا نیاز به پشتیبانی فنی داشته باشید، باید هزینه‌هایی را متقبل شوید. از جمله مشهورترین سیستم‌های مدیریت محتوای کدباز می‌توان به جوملا، وردپرس و دروپال اشاره کرد که همواره در این زمینه شناخته شده و محبوب هستند.
سیستم مدیریت محتوای اشتراکی (SAAS)
SAAS که مخفف "Software As A Service" است، به فارسی به عنوان "سرویس اشتراکی" یا "اجاره نرم‌افزار" شناخته می‌شود. این نوع سیستم‌ها، امکانات مشابهی با سیستم‌های متن باز دارند، اما با یک تفاوت کلیدی: شما به کدهای منبع آن‌ها دسترسی ندارید و برای استفاده از این سیستم‌ها باید اشتراک سالیانه، ماهیانه یا بسته محصول را از شرکت‌های ارائه‌دهنده خریداری کنید.
با خرید یک اشتراک، دیگر نیازی به پرداخت هزینه‌های جداگانه برای طراحی قالب، پشتیبانی، اجاره هاست و استخدام طراح سایت نخواهید داشت. شرکت ارائه‌دهنده سرویس SAAS تمامی این امکانات را به‌صورت یکجا برای شما فراهم می‌کند. از جمله این سیستم‌های مدیریت محتوا می‌توان به ویکس، اسکوار اسپیس و پرتال اشاره کرد که به آن‌ها سایت‌ساز نیز گفته می‌شود.
مقایسه سیستم‌های مدیریت محتوای کدباز و اشتراکی
در جدول زیر، مقایسه‌ای بین سیستم‌های مدیریت محتوای کدباز و اشتراکی صورت گرفته است. یکی از تفاوت‌های برجسته این دو نوع سیستم این است که در سیستم‌های مدیریت محتوای اشتراکی، برخلاف سیستم‌های متن باز، نیازی به خرید هاست نخواهید داشت. زیرا شرکت‌های ارائه‌دهنده سایت‌ساز، هاست و دامنه را نیز به‌صورت یک پکیج به شما ارائه می‌دهند.
نمونه‌هایی از سیستم مدیریت محتوای کدباز (Open Source)
در این بخش، قصد دارم سه نمونه از بهترین و پرطرفدارترین سیستم‌های مدیریت محتوای کدباز را معرفی کرده و مزایا و معایب هر کدام را بررسی کنم. این سه CMS شامل وردپرس، جوملا و دروپال هستند.
سیستم مدیریت محتوای وردپرس
اولین پیشنهاد بسیاری از کارشناسان هنگام انتخاب یک CMS، وردپرس (WordPress) است. بیایید نگاهی به این سیستم محبوب بیندازیم و ویژگی‌های آن را بررسی کنیم. همچنین، در مقاله‌ای با عنوان "وردپرس چیست" به‌طور مفصل‌تری درباره آن بحث کرده‌ایم.
جالب است بدانید که حدود 60 میلیون وبسایت در سراسر جهان از وردپرس استفاده می‌کنند که سهمی معادل 40 درصد از تمامی CMSهای موجود در دنیا را تشکیل می‌دهد. حال بیایید ببینیم چرا این غول مدیریت محتوا تا این حد محبوب است.
در ابتدا، وردپرس به عنوان یک سیستم وبلاگ‌ساز حرفه‌ای شناخته می‌شد و هدف آن ارائه امکاناتی برای وبلاگ‌نویسان بود. با گذشت زمان و اضافه شدن ویژگی‌های جدید، این سیستم توانست به وب‌سایت‌های خبری، شرکتی و حتی فروشگاهی توسعه یابد. برای مثال، وبسایت خبری مشهور نیویورک تایمز (nytimes.com) نیز با استفاده از وردپرس طراحی شده است.
چند دلیل برای محبوبیت وردپرس وجود دارد: حجم کم، رایگان بودن، داشتن پلاگین‌های متنوع و بهینه‌سازی آن برای موتورهای جستجو. اگر هدف شما از طراحی سایت نوشتن مطالب، بلاگری یا ایجاد یک وبسایت خبری است، وردپرس می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
اما اگر به دنبال راه‌اندازی یک کسب‌وکار اینترنتی یا ایجاد یک وبسایت بزرگ با امکانات ویژه هستید، بهتر است تعداد زیادی به وردپرس تکیه نکنید. دلیل این پیشنهاد چیست؟
همانطور که اشاره کردم، وردپرس بیشتر برای وبلاگ‌نویسان طراحی شده و ممکن است با نصب تعداد زیادی پلاگین (مثل فروشگاه‌ساز ووکامرس) عملکرد اصلی خود را از دست بدهد. این اتفاق می‌تواند منجر به افزایش وزن سایت و کاهش سرعت بارگذاری آن شود. این موضوع بخصوص در صورت بزرگ شدن کسب‌وکار شما و اضافه کردن محصولات بیشتر به سایت، مشکل‌ساز خواهد بود و ممکن است مشتریان شما به دلیل کندی وبسایت، راضی نباشند.
یکی دیگر از چالش‌های وردپرس، بحث پشتیبانی آن است. به‌طور ساده باید بگویم که وردپرس پشتیبانی قوی ندارد. در صورت مواجهه با مشکل، شما باید یا از دیگران کمک بگیرید یا در اینترنت به دنبال راه‌حل بگردید. همچنین، این امکان وجود دارد که بخواهید مشکلات خود را با پرداخت هزینه به کارشناسان بسپارید.
علاوه بر این، کار با وردپرس برای افراد مبتدی و کم‌تجربه دشوار است. تعدد افزونه‌ها می‌تواند برای این دسته افراد مشکل‌ساز باشد. اگر با انواع افزونه‌ها و کاربردهای آن‌ها آشنا نباشید، ممکن است برای انجام یک کار ساده، چندین افزونه را نصب کنید و در نهایت هیچ کدام به شما کمک نکنند!
سیستم مدیریت محتوای جوملا
در سال 2001، یک رقیب قدرتمند برای وردپرس به نام جوملا (Joomla) وارد عرصه شد. این CMS حرفه‌ای متناسب با نیازهای مختلف، از وبلاگ‌ها تا سایت‌های بزرگ، طراحی شده است. نصب و راه‌اندازی جوملا مشابه وردپرس سریع و آسان است، اما به اندازه آن ساده نیست. یکی از چالش‌های ابتدایی کار با جوملا می‌تواند رابط کاربری نسبتاً پیچیده آن باشد. ممکن است این پیچیدگی در آغاز کار برای افراد مبتدی دلسردکننده باشد. با این حال، اگر کمی حوصله داشته باشید و با این چالش کنار بیایید، احتمالا از انتخاب خود در آینده راضی خواهید بود.
یکی از مزایای جوملا، وجود بیش از 6000 افزونه کاربردی و متنوع است. البته، مشابه وردپرس، تعداد بالای افزونه‌ها می‌تواند باعث سردرگمی شود و نصب برخی از آن‌ها ممکن است بر سرعت سایت تأثیر بگذارد. افزونه مشهور و مهم جوملا، ویرچومارت (VirtuMart) است که به شما امکان اضافه کردن فروشگاه اینترنتی را می‌دهد. البته این افزونه بیشتر برای فروشگاه‌های کوچک مناسب است و برای کسب‌وکارهای بزرگ توصیه نمی‌شود. خوشبختانه، افزونه‌های دیگری مانند میجوشاپ و J2Store نیز برای فروشگاه‌های بزرگ‌تر طراحی شده است.
با این حال، توسعه جوملا به مهارت‌های فنی نیاز دارد و برای این کار استخدام متخصصان کاربلد الزامی است. این استخدام خود شامل پروسه‌ای زمان‌بر و دشواری‌های خاص خود می‌باشد.
به طور کلی، جوملا بیشتر مناسب وبلاگ‌نویسان، سایت‌های خبری، شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، کسب‌وکارهای کوچک و وب‌سایت‌هایی با محتوای تجارت الکترونیک است. به عنوان مثال، وبسایت کمپانی بزرگ پژو، به آدرس peugeot.com، با استفاده از سیستم مدیریت محتوای جوملا مدیریت می‌شود.
سیستم مدیریت محتوای دروپال
دروپال (Drupal) یک سیستم مدیریت محتوای دیگر است که شاید به اندازه وردپرس دانلود نشده باشد، اما با ورودش توانسته توجه بسیاری از حرفه‌ای‌ها را جلب کند. این CMS قابلیت‌های بسیاری دارد، و یکی از ویژگی‌های مهم آن، سرعت خوب بارگذاری صفحات و زمان پاسخگویی سریع‌تر است.
دروپال نیز دارای بیش از 6000 افزونه است که توسعه آن را بسیار راحت‌تر کرده است. با این حال، این بدان معنا نیست که هر کسی بتواند به سادگی کار توسعه دروپال را انجام دهد. پیچیدگی‌های کار با این CMS بیشتر از وردپرس و جوملا است و به شرکت‌های بزرگ که می‌توانند برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان را استخدام کنند، توصیه می‌شود از آن استفاده کنند. همچنین، تعداد قالب‌های آماده برای دروپال نسبت به جوملا و وردپرس کمتر است و ایجاد قالب‌های اختصاصی نیز آسان نیست، بنابراین به افراد مبتدی توصیه نمی‌شود.
سرعت خوب، قابلیت توسعه بالا، امنیت عالی و پشتیبانی قوی از جمله ویژگی‌هایی هستند که بسیاری از شرکت‌های بزرگ، شبکه‌های اجتماعی، پرتال‌های خبری و سایت‌های آپلود و دانلود فایل را به استفاده از دروپال ترغیب می‌کند. یکی از معروف‌ترین وب‌سایت‌هایی که با CMS دروپال ساخته شده، وبسایت اختصاصی کاخ سفید (Whitehouse.gov) است.
نمونه‌هایی از سیستم مدیریت محتوای اشتراکی (SAAS)
در این بخش به بررسی چند نمونه از بهترین سایت‌سازهای موجود در دنیا خواهیم پرداخت. سه سیستم مدیریت محتوای اشتراکی که به ویژه در بین کاربران محبوبیت دارند عبارتند از: ویکس، اسکوئر اسپیس و پرتال.
1. ویکس (Wix)
ویکس یکی از ساده‌ترین و کاربرپسندترین پلتفرم‌های سایت‌ساز است که امکان طراحی وب‌سایت‌های زیبا و حرفه‌ای را بدون نیاز به کدنویسی فراهم می‌کند. این پلتفرم با ارائه انواع قالب‌ها و امکان کشیدن و رها کردن (Drag and Drop) عناصر، به کاربران این امکان را می‌دهد که به راحتی وبسایت خود را طراحی کنند.
2. اسکوئر اسپیس (Squarespace)
اسکوئر اسپیس پلتفرمی است که به خاطر طراحی‌های مدرن و زیبا شناخته می‌شود. این سرویس به ویژه برای هنرمندان، عکاسان و کسب‌وکارهای خلاق مناسب است. اسکوئر اسپیس امکانات متنوعی از جمله ابزارهای تجارت الکترونیکی و وبلاگ‌نویسی را به کاربران خود ارائه می‌دهد.
3. پرتال (Portal)
پرتال یک سیستم مدیریت محتوای اشتراکی است که بر روی ارائه امکانات تجاری و مدیریت محتوا متمرکز شده است. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد که به راحتی وب‌سایت‌های خود را مدیریت کرده و محتوا را به‌روزرسانی کنند. پرتال به ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک که به دنبال یک راه‌حل کامل برای حضور آنلاین هستند مناسب است.
سخن پایانی
با توجه به نیازهای مختلف کاربران و نوع کسب‌وکارها، هر یک از این سایت‌سازها می‌توانند گزینه مناسبی برای راه‌اندازی و مدیریت وبسایت باشند. انتخاب پلتفرم مناسب وابسته به اهداف شما، سطح تجربه‌تان و ویژگی‌هایی است که به دنبال آن هستید. در نهایت، انتخاب درست می‌تواند تأثیر بسزایی بر موفقیت آنلاین شما داشته باشد.
شنبه ۲۱ مهر ۰۳
۱۶:۲۱
۱۶:۲۱
- ۵ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر